Natali TOMA
Önceki yazılarımda renovasyon sürecinin AVM hayat döngüsü içerisindeki öneminden ve perakende tasarım çalışmalarının sistematik ve matematiksel değerlerle bir araya getirildiğinden; fizibilite sürecinin sonunda ise işe hayal gücümüzü katmaya başladığımızdan, yani analitik başlayan çalışma sürecimizin sübjektif bir sürece girdiğinden söz ettim. Arkasından ortaya konmuş olan vizyon doğrultusunda tasarım ve uygulama süreçleri birbirini izler. Vizyon yaratmak ile başlayan ‘konsept tasarım’ süreci biz tasarımcıların becerilerini ortaya koyduğu en kritik aşamadır.
Tasarım sürecinde özellikle AVM ziyaretçileri dikkate alınarak aşağıda listelemiş olduğum her bir husus özenle ele alınarak tasarlanmalıdır.
• İşaretleme/ yönlendirme (signage / wayfinding)
• Dolaşım/yürüyen merdiven/asansör
• Vitrinler (shopfronts)
• Promosyon alanı
• Cazibe noktaları (su elemanları/medya/sanat)
• Danışma, tuvaletler
• Hizmet ve konfor alanları
• Yemek deneyimi/eğlence
Aşağıdaki hususlar ise operasyonel açıdan tek tek gözden geçirilmeli ve gerekli tasarım düzenleme ve revizyonları yapılmalıdır.
• Aydınlatma
• Dolaşım/yürüyen merdiven/asansör
• Otopark
• Mekanik/elektrik/tesisat
• Enerji verimliliği, sistemler
• Sürdürülebilirlik
AVM yenileme konusu ile 2006-2009 yılları arasında Capitol, Teraspark ve Akmerkez alışveriş merkezlerinin yenilemelerinin gündeme gelmesi ile tanıştım. O yıllarda yatırımcı tarafında – Corio -yenileme süreçlerinin tamamının yönetiminden sorumlu olduğumdan konuya ticari bir gözle bakabilme yetisini kazandım. Üzerinde bizzat çalışmış olduğum beş ayrı renovasyon projesinin tasarım konseptlerinden daha önceki yazımda söz etmiş ve örnekleme yapmıştım. Bu yazımda da dışarıdan keyifle izlediğim bir projeden örnek olarak söz etmek istiyorum; Siam Center, Bangkok. ‘Biz AVM değiliz’ mottosu ile yönettikleri pazarlama kampanyasında kiracılar vitrinlerinin yüzde 25’ini ‘duvarsız’ tasarımcı alanı olarak ayırarak küresel çapta bir ‘tasarımcı / kiracı / sanatçı’ iş birliği gerçekleştirdiler. Sanat, moda, teknoloji ve yaşam tarzı alanında bir hayal gücü ve yaratıcılık arenası olan Siam Center, küresel çapta tasarımcılar ve sanatçılarla iş birliği yaparak ziyaretçi sayısını senede 55 milyona çıkarmayı başardı.
Başarılı bulduğum bir başka örnek de Thomas Heatherwick’e ait olan doğal formları ve malzemelerin kullanımı sayesinde akışkanlık hissinin yaratıldığı organik bir tasarım yaklaşımına sahip olan bir tasarım örneği; Pacific Place.
Sonuç olarak güçlü bir konsept yaratmak renovasyon sürecinin mihenk taşlarından biri diyebilirim ve bu aşamadaki mottomuz: Yeni deneyimler yaratmak için incele, araştır, hayal et, ilham verici mekanlar ortaya koy ve ‘özenle tasarla!’…
Fotoğraf: Cemal Emden
