MGC Legal’in Avukatlarından Gökhan Aytuna, 17 Ağustos depreminin yıldönümünde zorunlu deprem sigortası DASK hakkında bilinmesi gerekenlere dikkat çekti.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu tarafından sunulan DASK, zorunlu deprem sigortasıdır. DASK, deprem ve deprem nedeniyle oluşabilecek yangın, tsunami, yer kayması gibi doğal felaketler sonucu konutta oluşan maddi hasarları sigorta eder. DASK deprem nedeniyle oluşabilecek zararlara karşı alınabilecek en önemli ve etkili yöntemdir.
Türkiye topraklarının yüzde 96’sı fay hatları üzerinde bulunmaktadır. Özellikle 1999 Gölcük depremi yaşanan büyük yıkım deprem sigortası hususunda toplumda bir bilinç oluşturmuştur. Bu nedenle 2000 yılında faaliyete geçen Doğal Afet Sigortaları Kurumu, deprem sigortasını zorunlu hale getirmiştir. Bu zorunlulukla tüm konutların güvence altına alınması, ülkede sağlıklı yapılaşmanın artması, toplum genelinde sigorta bilincinin sağlanması, devletin deprem ile kaynaklı giderlerini azaltılması ve oluşabilecek hasarlar için fon sağlanması amaçlanmıştır.
DASK’ın teminat kapsamına; temeller, sahanlıklar, çatılar, tavanlar ve tabanlar, asansörler, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, koridorlar, bacalar, merdivenler, ana duvarlar, baca duvarları, istinat duvarları, yapının benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri dahil olmakta, afet dışı nedenlerden dolayı oluşan zararlar ve konut içerisindeki eşyalarda meydana gelebilecek kayıplar ise DASK tarafından karşılanmamaktadır. Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde karşılanmaktadır.
Zorunlu Deprem Sigortası 17.01.2018 tarihinden itibaren bütün yapı tiplerinde geçerli olmak üzere 190.000 TL’ye kadar oluşabilecek hasarları karşılamaktadır. Zorunlu Deprem Sigortasında ortaya çıkan ve sigorta yaptırılırken ödenmesi gereken sigorta prim tutarını sigortalanacak binanın bulunduğu deprem risk bölgesi, binanın yapı tarzı ve sigortalanacak meskenin brüt yüzölüçümü belirlemektedir.
Zorunlu Deprem Sigortası belediye sınırları içinde kalan meskenler için geliştirilmiş bir sigorta sistemidir. 6305 sayılı Afet Sigortaları kanunu gereğince; Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzer amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler, doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler Zorunlu Deprem Sigortası uyarınca güvence altına alınmaktadır. Zorunlu Deprem Sigortası Poliçesini düzenlemek için sigortalının adı, adresi, telefonu, cep telefonu, T.C. Kimlik Numarası, Vergi Kimlik Numarası, sigortalanacak binanın açık adresi, tapu bilgileri, inşa yılı, yapı tarzı, toplam kat sayısı, hasar durumu, meskenin brüt yüzölçümü (m2) ve sigortalanacak taşınmazın kullanım şekli bilgileri gereklidir. Burada önemle belirtilmesi gerekmektedir ki, yanlış beyandan doğabilecek maddi kayıplar sigortalının sorumluluğundadır.
Zorunlu deprem Sigortası poliçesi kapsamında meydana gelen rizikonun gerçekleşmesi halinde sigorta ettiren yada sigortalı aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
– Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç onbeş işgünü içinde DASK ’a veya Kurum nam ve hesabına sözleşmeyi yapan sigorta şirketine bildirimde bulunmak,
– DASK görevlilerinin veya yetkili kıldığı kimselerin, hasara uğrayan binalara makul amaçlarla ve uygun şekillerde girmesine ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek,
– DASK’ın isteği üzerine zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri, gecikmeksizin DASK ‘a vermek,
– Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi, makul ve uygun bir süre içinde DASK ‘a veya yetkili kıldığı kimselere vermek,
– Sigortalı bina/yer üzerinde Zorunlu Deprem Sigortası dışında, deprem teminatı bulunan başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları DASK ‘a bildirmek.
Sigortalı binalarda meydana gelen zararların nedeni, niteliği ve miktarı DASK’ın veya yetkili kıldığı kimselerin belirlemelerine göre taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilmektedir. Sigorta tazminatının hesabında, tam veya kısmi hasar olmasına bakılmaksızın, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, benzer yapı özellikleri göz önünde bulundurularak, binanın piyasa rayiçlerine göre hesaplanan yeniden yapım maliyeti esas alınır. Ancak sigorta tazminatı, hiçbir durumda sigorta bedelinden fazla olamamaktadır. DASK hasar miktarına ilişkin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren mümkün olan en kısa süre içerisinde gerekli incelemeleri tamamlayıp hasar ve tazminat miktarını tespit ederek sigortalıya bildirmek zorundadır.
Tazminat miktarının yasa ve bu poliçe hükümlerine göre tespit edilmesinden sonra DASK, sigorta bedelini aşmamak kaydıyla kesinleşmiş olan tazminat miktarını en geç takip eden bir ay içerisinde hak sahibine ödemek zorundadır. Esasları Hazine Müsteşarlığınca belirlenmek üzere deprem sonrasında sigortalılara avans ödemesi yapılması mümkündür. Avans ödenip ödenmemesi, avans tutarı ve avans kapsamı DASK’ın önerisi üzerine Hazine Müsteşarlığınca kararlaştırılır.
Zorunlu Deprem Sigortası sahipleri, teminat kapsamındaki deprem ve deprem kaynaklı zararlarının tazmini için alınması gereken ilk aksiyonları ALO DASK 125’i, www.dask.gov.tr adresinde yer alan ONLİNE HASAR İŞLEMLER adımından ve Zorunlu Deprem Sigortası poliçesini düzenleyen Sigorta Şirketi ve/ceya acentesinden alabilmektedir. Meydana gelen zararın tazmini için gerekli bilgi ve belgeler ise; hasar bildirimi (T.C. Kimlik veya poliçe numarası ile), güncel tapu bilgisi ve hasar yeri açık adresidir.
305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu gereğince tapuda yapılacak tapu devir, tescil, satış ve bağış işlemleri, elektrik, doğal gaz ve su aboneliği işlemleri için Zorunlu Deprem Sigortası şartı aranmaktadır. Zorunlu deprem sigortasını yaptırmayanlar konut kredisi, konut yapma yardımı ve depremden dolayı binanın hasar alması durumunda devletin sunduğu yardımlardan da faydalanamayacaktır.
Ülkemizde yaşanan deprem afetlerinden doğan zararların en aza indirgenmesini sağlayan DASK, her şeyden önce kişilerin yaşamsal risklerini teminat altına almaktadır. Bu sebeplerle topluma DASK yaptırılması bilincinin yerleştirilmesi, bu hususta eğitim çalışmalarına ağırlık verilmelidir.
