İçişleri Bakanlığı, pandemi tedbirleri kapsamında faaliyetlerine ara verilen ve yeniden kapılarını açan AVM’lerin çalışma usullerini 11 Mayıs’ta 81 il valiliğine gönderdiği genelgeyle belirledi. AVM’lerin 11.05.2020 tarihinden itibaren faaliyetlerini sürdürürken 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuatça belirlenen kurallara ilave olarak; Ticaret Bakanlığı ile yapılan değerlendirmeler ile Sağlık Bakanlığı’nın alışveriş merkezlerinde alınması gereken önlemlere ilişkin yazısı çerçevesinde uyulması gereken usul ve esaslar İl Umumi Hıfzısıhha Meclisi’nce karara bağlanarak ilgili Valilikler tarafından AVM’lere tebliğ edildi.
A) Genel Esaslar
1. AVM’ler 10.00-22.00 saatleri arasında hizmet verebilecektir.
2. Çalışan, yönetici ve ziyaretçilerin maske kullanımı zorunlu olacaktır.
3. Giriş/çıkışlarda görev yapan güvenlik görevlileri gözlük ya da yüz koruyucu/siperlik kullanacaktır.
4. Herkesin ateş ölçümü yapılacaktır.
5. Ziyaretçilerin en fazla 3 saat kalması için uyarı ve anonslar yapılacaktır.
6. Bütün sandalye, koltuk ve masalar kaldırılacaktır.
7. Paket servisi haricinde yemek yeme yerleri kapalı kalacaktır.
8. Danışma, giriş kapıları ve ödeme noktalarında zeminde sosyal mesafe uyarıları yer alacaktır.
9. Daha önce İçişleri Bakanlığı Genelgesi kapsamında kapatılan oyun alanı/merkezi, internet kafe, ganyan bayi, kafe, sinema, spor merkezi, hamam, sauna vb. işletmeler ve iş yerlerinin faaliyetine izin verilmeyecektir.
10. Konser, gösteri vb. toplu etkinliklerin yapılmasına müsaade edilmeyecektir.
11. Berber, kuaför ve güzellik salonları, İçişleri Bakanlığı’nın 5759 sayılı Genelgesinde yer alan kurallara riayet etmek şartı ile faaliyetlerini yürütebilecektir.
12. Asansörler sadece engelli bireyler tarafından kullanılacak ve asansör içerisindeki alanlar, aralar en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenecektir.
13. Dokunmatik dijital yönlendirme sistemleri kapalı tutulacaktır.
14. Oto yıkama hizmeti ile vale hizmeti verilmeyecek, mescitler kullanılmayacaktır.
B) AVM ve AVM içindeki iş yerlerinde bulunabilecek müşteri sayısı
1. AVM içerisine 10 metrekareye 1 kişi olacak şeklide ziyaretçi alınacaktır.
2. İşyerlerine 8 metrekareye 1 kişi olacak şekilde müşteri alınacaktır.
3. Kişi kapasiteleri Belediye İmar Müdürlükleri tarafından belirlenecektir.
4. AVM kişi kapasitesi kapı girişinde ve internet sayfalarında duyurulacaktır.
5. İş yeri kişi kapasitesi kapı girişinde ilan edilecektir.
6. AVM’de toplam kişi kapasitesi ve giriş/çıkış trafiğini yönetecek bir program kurulacaktır. Giriş kapılarında en az bir metre aralıklarla zemin işaretlemesi yapılacaktır.
7. AVM’ye giriş-çıkışlarda tek yönden giriş, tek yönden çıkış yapılması sağlanacak, bu amaçla yer işaretlemeleri ile yönlendirme yapılacaktır.
C) Temizlik/Hijyen Kuralları
1. AVM içerisinde ve iş yerlerinin girişinde el antiseptiği bulundurulacaktır.
2. Dezenfektan püskürtme sistemlerinin (dezenfektan tüneli vb. uygulamalar) AVM’lerde kullanımına izin verilmeyecektir.
3. Sık dokunulan yüzeyler üç saatte bir temizlenecektir.
4. Zeminleri günlük olarak temizlenecek ve sık kullanılan yüzeylerin temizliğinde dezenfektan madde kullanılacaktır.
5. Lavabo ve tuvaletlerin temizliğinde muhakkak dezenfektan kullanılacak ve tuvaletlere usulüne uygun el yıkama ve maske kullanımına ilişkin afişler asılacaktır.
6. AVM tuvaletlerinde bulunan el kurutma makinelerinin kullanımı yasaklanacak bunların yerini tek kullanımlık kağıt havlu alacaktır.
7. Tuvaletlerde sıvı sabun kullanılacak ve mümkünse sabunlukların fotoselli olması sağlanacaktır.
8. Tuvaletlerin ana giriş/çıkış kapılarının elle temas etmeden açılabilmesi için gereken
sistem en kısa zamanda kurulacaktır.
9. Bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri dezenfektan maddelerle silinerek gerekli dezenfeksiyon sağlanacaktır.
10. İş yerlerinde müşterilerin temas ettiği/edeceği çalışma tezgâhı ve ödeme terminali (post cihazı vb.) her müşteriden sonra mutlaka temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
11.Tekerlekli sandalye vb. araçlar bireysel kullanım sonrası mutlaka usulünce temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
12. ATM noktası/alanlarına muhakkak el dezenfektanı konulacak, müşterilerin ATM’lere temas etmeden el dezenfektanı kullanmaları konusunda ATM noktalarına/alanlarına uyarıcı afişler asılacaktır. Ayrıca ATM’lerin yoğun temas edilen yüzeyleri her saat başı temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
D) AVM’lerde Ortam Havalandırmasına İlişkin Kurallar
1. AVM’lerin havalandırma sistemlerinde kesinlikle iç ortam havası kullanılmayacak,
havalandırma işlemi %100 dış ortam havası ile sağlanacaktır.
2. Hava perdeleri kesinlikle çalıştırılmayacaktır.
3. Merkezi havalandırma sistemleri dışında klima sistemleri kullanılmayacaktır.
4. Havalandırma işlemi bina kullanımda değilken (gece) dahi sürdürülecektir.
5. Havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve değişimleri düzenli olarak yapılacak, filtre değişimi sırasında AVM personeli N95/FFP2 maske, eldiven ve yüz siperliği kullanacak, çıkarılan filtre çift kat poşetlenmek suretiyle atılacaktır.
6. Kirli hava çıkışının yapıldığı noktalarda insan geçişi engellenecektir.
E) AVM’deki İş Yerlerinin Çalışma Kuralları
1. İş yeri girişinde ve kasalarda el antiseptiği bulundurulacaktır.
2. Kişi kapasitesini kontrol etmek üzere basit kırmızı renkli bir kordon/şerit, plastik duba vb. materyallerin iş yerlerinde bulundurulması sağlanacak ya da iş yerlerince bu amaca hizmet edebilecek alternatif bir sistem kurulacaktır.
3. İş yeri dışında bekleyecek müşterilerin, sosyal mesafe kuralını koruması adına aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde zemin işaretlemesinin yapılması sağlanacaktır.
4. AVM içinde bulunan iş yerleri kendi sektörleri ile ilgili yayımlanan/yayımlanacak kurallara da ayrıca uyacaktır.
5. Müşterilere deneme kabini içinde maskelerini çıkarmamaları gerektiği özellikle hatırlatılacaktır.
6. Deneme kabinlerinin kullanılmaması esas olup ihtiyaç halinde her müşteri en fazla 10 dakika deneme kabinini kullanabilecek ve müşteri çıktıktan sonra kabin havalandırılacak, sık kullanılan yüzeyler uygun şekilde temizlenecektir.
7. Gerekli havalandırmanın sağlanması için ikiden fazla deneme kabini olan iş yerlerinde deneme kabinleri bir dolu bir boş kabin kullanımını sağlayacak şekilde ve dönüşümlü olarak kullanılacaktır. (Örneğin; ilk seferde 1,3,5; ikinci seferde 2,4,6 numaralı kabinlerin kullanılması gibi.)
8. Denenen Ürünlere Ultraviyole Işını Uygulanması işleminin; Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi ile Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezlerince insan sağlığına zararlı etkileri olması nedeniyle önerilmemesi göz önünde bulundurulacak ve iş yerlerinde adı geçen işlem kesinlikle uygulanmayacaktır.
9. Aynı ürünün farklı kişilere temas etmesine mahal veren deneme amaçlı ürün tanıtımları (özellikle makyaj malzemeleri vb.) yapılmayacak, deneme amaçlı ürünlerin doğrudan müşteriler tarafından kullanılmasına izin verilmeyecek bu ürünlerin yalnızca çalışanlar vasıtası ile kullanılması/denenmesi (deneme/tester parfüm vb.) sağlanacaktır.
10. Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerlere, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretlemesi yapılacaktır.
11. Ödemelerde müşteriye kartla temassız ödeme yapabileceği hatırlatılarak mümkün olduğunca nakit ödemeden kaçınılması sağlanacaktır.
F) Çalışanlara Yönelik Önlemler
1. AVM yönetimlerince, içinde işyeri hekimi, halk sağlığı uzmanının da bulunacağı bir komisyon tarafından iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk tehdit değerlendirmesi yapılacak veya yaptırılacaktır.
2. Çalışan personelin ihtiyaç duyduğu koruyucu malzeme/ekipmanlar işyerleri tarafından sağlanacaktır.
3. COVİD-19 tanısı alan ya da COVİD-19 temaslı olması nedeniyle takibe giren personelin en az 14 gün çalıştırılmaması esasına riayet edilecektir.
4. Çalışan personel içerisinde; ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı vb. hastalık semptomları olanlar ivedilikle ilgili sağlık birimine yönlendirilecektir
5. COVİD-19 hakkında dikkat edilmesi konuları başta olmak üzere gerekli eğitimler verilecek/verdirilecektir.
6. Personelin dinlenme alanlarında da sosyal mesafenin korunması ve maske takılması kuralına riayet etmesi sağlanacaktır.
7. Personelin yemekleri kumanya şeklinde dağıtılacak, kumanya sunumları tek kullanımlık malzemelerle yapılacaktır.
G) Denetim ve Eğitim Kuralları
1. AVM yönetimlerince, Koronavirüs tedbirlerinin takip ve denetimi amacıyla her AVM için Koronavirüs Tedbirleri Sorumlusu/Sorumluları belirlenecektir.
2. Koronavirüs sorumluları her saat başı iş yerlerinde alınması gereken tedbirler başta olmak üzere alınan/alınacak tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken ilave tedbirler konusunda AVM yönetimini bilgilendireceklerdir.
3. Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından alınan tedbirler (alınan hijyen ve temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin günlük denetim çizelgeleri ile) gerektiğinde ibraz edilmek üzere günlük çizelgeler ile kayıt altına alınacaktır. AVM’de görevli güvenlik, sağlık ve temizlik personeline değişen/yeni iş tanımları, Koronavirüs kapsamında alınan tedbirler ve yapılması gerekenler hakkında teorik/pratik eğitimler verilecektir.
4. Valiliklerce, içinde halk sağlığı uzmanı ve makine mühendisinin bulunacağı beş kişilik bir komisyon oluşturulacak ve bu komisyon tarafından AVM’lerin, Koronavirüs ile mücadele kapsamında belirlenen kurallara riayet edip/etmediklerinin denetlenmesi (haftada en az bir kez olmak üzere) sağlanacaktır.
