İlham İnan Dündar
Şu sıralar en çok karşılaştığım soru “Sinema salonları ayakta kalacak mı?” İnsanlar, herhangi bir filmi bireyselleştirilmiş eğlence biçimlerinden mobil cihazlar da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde izleyebilirler… Peki insanlar bir sinema salonunda film izlemek için para ödemeye devam edecekler mi?
Sinema salonu işletmeciliği 1970’lerden bugüne defalarca öldü öldü dirildi. Ama varlıklarını hâlâ sürdürüyorlar. Çünkü, sinema salonları gerçekte kültür ve eğlencenin asla tamamen ortadan kalkmayacak temel unsurlarından biri.
Sinema operatörlerinin tembelliği bırakmaları, 100 yıllık iş yapma biçimine takılıp kalmamaları gerek… Sinema işletmecileri, “film dağıtımcılarının” hazır hamurunu fırına sürme zamanlarını geride bırakmalılar.
İzleyici davranışı gelişiyor, medyayı çok alternatifli şekillerde tüketiyor. Genç jenerasyonların içerik akışı paylaşma olasılığı daha yüksek ve sinemaya gitme olasılığı daha düşük. Davranıştaki bu değişim, filmlerin salon tercihli dağıtımının geleceğini etkiliyor.
Operatörler, ister küçük sinema salonu kasaba işletmecisi ister zincir marka işletmecisi olsun “insanların evde alacağından, dijital platformlarda ulaşabileceğinden daha fazlasını müşterilerine sunmaları” gerekiyor. İnsanların sinema salonlarına gitme alışkanlığına, geri döndürmenin yollarını bulmalılar. Değişen tüketici davranışları ve teknolojik gelişmeler, sosyal değişim gibi nedenlerle sinema salonu işletmeciliğinin de değişerek kurumsallaşması gerekiyor. Sinema ve sinemacılık sürekli yatırım isteyen alanlardır. Bugünkü dar boğazı geçmenin ötesinde gelecek içinde salon işletmecileri faaliyetlerini sürdürebilmek ve kazançlı iş kolu haline getirebilmek için aynı büfe işletmeciliği gibi hizmet alanları içerisinde yeni kâr merkezleri oluşturmak zorundalar. Salon ışıklarının açık kalması için sinema sahiplerinin mekanlarını daha görkemli hissettirmeleri gerekiyor. Film programlamanın ve biletlemenin ötesinde kurumsal eğlence kompleksi haline döndürülmeliler.
On, on beş yıl sonra da sinemalara gidiliyor olacak. Sinema yaşama dair tüm değerleri içerisinde barındıran bir sanattır. Sinema, filmi; dram, korku, fantastik, komedi, hangi tür olursa olsun, sonuçta eğlence amaçlıdır ve sanat eğlence ile bütünleşir.
Sinema işletmecileri bu zenginliği izlenme hali ile birleştirecek “Sanat +Spor + Etkinlik + Hobi” ve benzeri içeriklerinden oluşan etkileşimli karma projelere kurumsal yatırım yapmalıdırlar. “SFANFICCINEFUN” (science FICtion+FANtasy+CINEma+FUN)…
Yüksek bütçeli yatırımlar isteyen yeni sinema salonu trendleri yazmadan önce sinema salonlarının geleceği için acil gerekli kamusal düzenleme önerilerini belirtmekte yarar var.
Sinema Perdesi Esnek Gösterim Stratejisi
a. İster yerli ister yabancı film olsun dijital platformlar öncesinde en az üç hafta sinema salonlarında gösterim zorunluluğu ve bu sürenin bitiminden 60 gün sonra dijital platformlarda yayın izni.
b. Belli bir seyirci sayısını veya gişe hasılatını geçmek kaydı ile kademeli dijital platformlarda yer alabilme koşul alternatifi.
c. Yeni vizyona girecek filmlerin dijital platformlarda süreli olarak sadece bedelli seyredilebilme koşul alternatifi.
2. Sinema film yapım projelerine verilecek kamu destek teşviklerinin ve özel veya kamu sponsorluklu yapımları en az yine üç hafta tüm ülke genelinde öncelikli sinema salonlarında gösterim koşulu.
Mevcut sinema salonu trendleri
1. Büyük Ölçek: Dev perdeler ve güçlü ses sistemleri. İzleyicinin evinde ulaşamayacağı ekran deneyimi sağlayarak gişe rekorları kıran filmlerde çok iş yapıyor.
2. Samimi ve Lüks: küçük ölçekli, artı konforlu bir deneyim sunar. Daha zengin +A ve B sınıfa ve entelektüel gelişimde olan demografiye hizmet eder.
Kesin olan bir şey var; sinemaya gitme deneyimi teknoloji ile daha da iyileşecek. Eğer şu anda var olan uzun süreli kullanım sakıncaları giderilirse sinemayı VR veya AR ekipmanlar giyerek interaktif izleyebileceğiz. Imax, Dolby ve 4DX gibi premium salonların sayıları çoğalırken diğer taraftan XD,4D, 270 derece, 360 derece sunumlar, hiper-matriks, holografik deneyim gibi öngörülmüş teknolojiler sinema salonlarında kullanılacak. Salonlar teknolojinin, değişen izleyici davranışlarının ve sektör trendlerinin bir kombinasyonu tarafından şekillendirilecek.
Film yapım ve pazarlama maliyetleri artıyor. Ayrıca, sinema bileti maliyetleri de artıyor ve bu durum hem izleyicileri uzaklaştırıyor. Aslında, sinema salonları küçük bütçeli revizyonlarla sosyal etkinlikler için ideal adresler olarak kullanılabilir. Çeşitli spor ligleri ile paylaşım anlaşmalar yapılarak; müsabakalar canlı ve topluca sosyalleşerek izlenebilir. E-oyun turnuvaları düzenlenebilir. Hatta dev perde konforunda popüler dizi filmler için fanları hedef kitle olarak seçilebilirler. Yakın zamanda sinemaya gitmek tema parka veya konsere gitmek gibi olacak.
Bu arada malumunuz sinema işletmecilerinin asıl önemli gelir kapıları büfelerdir. Bizim işletmecilerimiz de orada tembelleşmişler ve imtiyaz gelirleri ile yetinerek yenilik kombinasyonları oluşturmamışlardır. Dünya salonlarında üçüncü taraf tedarikçilerle stratejik ortaklıklar kurularak sinemaseverlere suşiden taze gözler önünde hazırlanan bow’lar, hamburger ve benzeri çeşitli yemek seçenekleri sunarak farklı çekim gücü sağlanıyor.
Eğer sinema salonu ile entegre olan ve olabilecek geniş alanlarınız varsa işte sizlere hem sportif, hem eğlenceli yatırımı iktisadi çözümlerB
1. Kapalı Pickleball salonu (14 m X 10 m) yakın zamanda çok popüler olacak
2. Kapalı Padel salonu (20 m X10 m) çiftli ve tekli oyun fırsatı
3. Karanlık Mini Golf parkuru (600 – 1200 m2)
4. Kapalı Badmonton salonu (14 m X 6m)
5. Kapalı ‘Five El Tenisi’ salonu (9m X 18 m)
6. Non alcohol pub (alkolsüz kokteyl pub çok hızlı yayılıyor)
7. İnteraktif Elektronik destekli oyun parkurları (10 – 100 m2)
8. Popüler ‘arcade games’ makine dizimleri
9. Dark dance ve sit com salonu (30 – 50 m2)
10. Doğum günü odaları (20 – 40 m2)
11. Etkinlik sinemacılığı programlarına uygun salon yapısal değişiklikler (perde önünde)
a. Canlı eş zamanlı soru-cevaplar. (Ünlüler)
b. Sınırlı süreli etkileşimler (yalnızca birkaç geceliğine gösterilecek şekilde tanıtılan filmler)
c. Etkileyici ve temalı gösterimler (film ile gösterim öncesi temalı interaktif ortam oluşturmak)
d. Şarkı söyleme ve etkileşimli sürümler
12. Tiyatro sahne dönüşümü ve veya sahne ve sinema pazarlama iş birlikteliği
13. Perde önü avangart tiyatro ve gösteri alanları kullanımı
14. Sergi ve galeri alanları (Gerek film gerekse sanatsal faaliyetler için)
Ama tüm bunların olabilmesi öncelikle salon işletmeciliğinin kurumsallaşmasını gerektirir. Vizyon eksikli eski film programcıları ve veya teşrifatçılarla başarılacak projeler değildir. Eğlence uzmanlık, deneyim, güçlü iletişim ve geniş bilgi birikimi, araştırmacılık ve güncel bilimsel donanım gerektiren bir faaliyet alanıdır.
