ABD’nin Vietnam’dan ithal ürünlere yüzde 46 oranında ek gümrük vergisi getirmesi, Nike, American Eagle, Wayfair, Hasbro, Deckers ve VF Corp. gibi dev perakende şirketlerini derinden etkiledi. Tüketicilere fiyat artışı olarak yansıması beklenen bu adımın, zaten temkinli olan harcamaları daha da baskılaması bekleniyor.
ABD yönetiminin Vietnam’dan yapılan ithalata yüzde 46 oranında ek gümrük vergisi getirmesi, özellikle hazır giyim, mobilya ve oyuncak sektörlerinde faaliyet gösteren büyük Amerikan şirketlerini zora soktu. Ayakkabıdan koltuğa, oyuncaktan çantaya kadar birçok ürünün üretimi için Çin dışında en çok tercih edilen ülke olan Vietnam, yeni vergiyle şirketler için artık daha maliyetli bir üretim merkezi haline geliyor.
Başkan Donald Trump tarafından duyurulan yeni tarife paketi, 9 Nisan itibarıyla yürürlüğe giriyor. Nike, American Eagle, Wayfair, Deckers, Hasbro ve VF Corp. gibi şirketlerin hisseleri, haberin ardından sert düşüşler yaşadı. Örneğin, Nike hisseleri yüzde 12’ye yakın değer kaybetti. Şirketin ayakkabı üretiminin yüzde 25’i Vietnam’da gerçekleşiyor. Adidas da Vietnam’a ciddi şekilde bağımlı durumda.
Trump’ın Çin’den yapılan ithalata uyguladığı mevcut yüzde 20’lik tarifeye ek olarak yüzde 34’lük yeni bir vergi daha getirmesiyle Çin kaynaklı ithalatta toplam vergi oranı yüzde 54’e yükselmiş olacak. Bu gelişmeler, Nike gibi markaların yeniden yapılanma sürecinde karşılaştığı zorlukları daha da artırıyor.
Mobilya sektöründe de Vietnam’a olan bağımlılık oldukça yüksek. ABD’nin 2023 yılı verilerine göre, mobilya ithalatının yüzde 26,5’i Vietnam’dan yapılıyor. Bu oran Çin için yüzde 29. Yani her iki ülke birlikte toplamda yüzde 56’lık bir pazar payına sahip. CNBC’nin haberine göre, Wayfair CEO’su Niraj Shah, Çin dışındaki üretim kaynaklarına yönelmenin son yıllarda hız kazandığını ve Vietnam’ın bu süreçte önemli bir rol oynadığını belirtmişti. Şirketin hisseleri son gelişmelerle birlikte yüzde 28’e yakın değer kaybetti.
VF Corp. çatısı altındaki The North Face, Timberland, Vans ve Jansport gibi markalar da üretimlerinin yüzde 55’ini Çin ve Vietnam üzerinden sağlıyor. Şirket hisselerinde yüzde 25’in üzerinde düşüş yaşandı.
Oyuncak sektöründe de benzer bir durum söz konusu. Hasbro, SpinMaster, Mattel, Crayola ve Funko gibi oyuncak devleri, üretimlerinin büyük kısmını Vietnam’daki tesislerde sürdürüyor. GFT Group’un Vietnam’daki 5 fabrikasında 15 binden fazla kişi çalışıyor. Funko’nun CFO’su Yves LePendeven, yeni tarife nedeniyle üretim maliyetlerini azaltmak için fabrika sözleşmelerini yeniden müzakere ettiklerini ve bazı ürünlerde fiyat ayarlamaları yapabileceklerini söyledi.
Steve Madden CEO’su Edward Rosenfeld, şirketin Çin’den yaptığı ithalatı önümüzdeki yıl yüzde 45 oranında azaltmayı planladığını belirtmişti. Ancak alternatif olarak yöneldikleri ülkeler arasında Vietnam da yer alıyordu. Şimdi bu planlar yeniden gözden geçiriliyor.
American Eagle Outfitters CFO’su Michael Mathias, Vietnam ve Çin’deki üretim paylarının yüzde 20 civarında olduğunu ve bu oranı yılın ikinci yarısında tek haneye indirmeyi hedeflediklerini açıkladı. Şirketin hisseleri yüzde 16’dan fazla düşüş yaşadı.
Gelişmeler, şirketlerin üretim lokasyonlarını yeniden değerlendirmesine neden olurken, bazı firmalar Hindistan, Kamboçya, Filipinler, Endonezya ve Meksika gibi ülkelere yönelmeyi düşünüyor. Ancak yöneticiler, ticaret politikasındaki belirsizlik nedeniyle temkinli hareket ettiklerini ifade ediyor.
ABD’de devam eden enflasyon ve ekonomik belirsizlik ortamında gelen bu tarife dalgası, tüketici harcamalarını daha da baskılayabilir. Uzmanlara göre, artan maliyetler kaçınılmaz olarak fiyatlara yansıyacak ve Amerikan ailelerinin alım gücü azalacak.
